पुणे : विद्यार्थ्यांना अंतराळ संशोधन क्षेत्राची माहिती व्हावी, या उद्देशाने सुरेश नाईक एज्युकेशन सेंटर व पुणेकर एज्युकेशनल इनिशिएटिव्ह यांच्या पुढाकाराने ‘इस्रो’तर्फे पुण्यात येत्या १५ ते १७ फेब्रुवारीदरम्यान अंतराळ प्रदर्शनाचे आयोजन करण्यात आले आहे. गणेश कला क्रीडा मंच येथे हे प्रदर्शन भरणार आहे.

कॉलेज ऑफ इंजिनीअरिंग या उपक्रमाचे सह-प्रायोजक आहे. या वेळी सुरेश नाईक कब-सॅट डॉट कॉम या (sureshnaikcubsat.com) या संकेस्थळाचे अनावरण होणार असून, अंतरिक्ष विज्ञान या विषयावर ज्येष्ठ अंतराळ शास्त्रज्ञ व ‘इस्रो’चे माजी समूह संचालक सुरेश नाईक यांचे भाषण होणार आहे. या प्रदर्शनात ‘इस्रो’ने प्रक्षेपित केलेल्या सर्व उपग्रहांची प्रतिरूपे, चांद्रयान व मंगळयान मोहिमेची क्षणचित्रे, विविध रॉकेट्स व सध्या अंतराळात असलेल्या उपग्रहांची प्रतिरूपेदेखील पहायला मिळणार असून, विद्यार्थ्यांना इस्रोच्या संशोधकांना भेटण्याची संधीही मिळणार आहे. 

हे प्रदर्शन १५ व १६ फेब्रुवारी रोजी सकाळी नऊ ते संध्याकाळी सात या वेळेत शालेय विद्यार्थ्यांसाठी खुले असेल. इतर नागरिकांना या दोन्ही दिवशी संध्याकाळी चार ते सात या वेळेत हे प्रदर्शन पाहता येईल, तर १७ फेब्रुवारी रोजी सकाळी नऊ ते दुपारी एक या वेळेत विद्यार्थ्यांना हे प्रदर्शन पाहता येणार आहे. 

या प्रदर्शनाला भेट देण्यासाठी विद्यार्थ्यांकडे पास असणे आवश्यक आहे. याकरिता इच्छुक शाळांनी नऊ ते तेरा फेब्रुवारी दरम्यान सकाळी दहा ते पाच या वेळेत संस्थेच्या कार्यालयाकडून पासेस घ्यावेत. विद्यार्थी आणि पालक किंवा नागरिक स्वतंत्ररीत्याही संस्थेशी संपर्क साधून पास घेऊ शकतात. तसेच प्रदर्शनस्थळीही पासेस मिळू शकतील. अशी माहिती पुणेकर एज्युकेशनल इनिशिएटिव्ह संस्थेच्या वतीने देण्यात आली आहे.

विद्यार्थ्यांना उपग्रह, त्याचे प्रक्षेपण याचा प्रत्यक्ष अनुभव घेता यावा यासाठी पुणेकर एज्युकेशनल इनिशिएटिव्हतर्फे ‘सुरेश नाईक कब-सॅट’ कार्यशाळाही आयोजित केली जाते. या दोन दिवसांच्या उपक्रमात उपग्रहाचे डिझाइन, बांधणी व प्रक्षेपण यांची सविस्तर माहिती शालेय विद्यार्थ्यांना देण्यात येते. यात विद्यार्थ्यांना कब-सॅट उपग्रह आणि ग्राउंड स्टेशन तयार करण्याची संधी मिळते. हा कब-सॅट ड्रोनच्या साहाय्याने १५ ते २० मीटर उंचीवर पाठवला जातो. नंतर तो पॅराशूटच्या मदतीने ड्रोनपासून वेगळा होतो व वातावरणातील तापमान बदल आदी माहिती विद्यार्थ्यांनी तयार केलेल्या ग्राउंड स्टेशनवर पाठवतो. हा विलक्षण अनुभव घेण्याची संधी विद्यार्थ्यांना मिळते. जुलै २०१८मध्ये प्रथम पुण्यात अशी कार्यशाळा घेण्यात आली होती. त्यानंतर आतापर्यंत पुणे आणि लोणावळा येथील शाळांमधील ८००पेक्षा जास्त विद्यार्थ्यांनी याचा लाभ घेतला आहे. या कार्यशाळेत सहभागी होऊ इच्छिणाऱ्या विद्यार्थ्यांना खास तयार केलेले संक्षिप्त अभ्यासक्रम दिले जातात. त्यावर प्रवेश परीक्षा (एमसीक्यू) घेतली जाते. सहावी ते आठवी आणि नववी ते बारावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी स्वतंत्र परीक्षा घेण्यात येते. त्या कामगिरीवर आधारित विद्यार्थ्यांची निवड केली जाते. कार्यशाळा आयोजित करण्यासाठी शाळांनी संस्थेशी संपर्क करणे आवश्यक आहे. 

इस्रो अंतराळ प्रदर्शन 

स्थळ : गणेश कला क्रीडा मंच 

दिवस : १५ ते १७ फेब्रुवारी २०१९

वेळ : विद्यार्थ्यांसाठी : १५ व १६ फेब्रुवारी, सकाळी नऊ ते संध्याकाळी सात. १७ फेब्रुवारी, सकाळी नऊ ते दुपारी एक. 

नागरिकांसाठी : १५ व १६ फेब्रुवारी, संध्याकाळी चार ते सात.